Huwelijk

Wanneer en hoe kan een vrouw van haar echtgenoot scheiden?

Vraag:
Een echtgenote wil scheiden van haar echtgenoot, maar haar echtgenoot weigert om mee te werken. Zij wil daarom een khula’ aanvragen, wat is de correcte wijze hiervan? Zij wil een scheiding aanvragen op de volgende gronden:
  • Echtgenoot heeft woedeproblemen
  • Echtgenote voelt zich niet veilig
  • Schoonmoeder is manipulatief
  • Echtgenoot weigert om de echtgenote te voorzien van en ‘eigen’ huis
  • Echtgenoot verbiedt echtgenote om haar ouders te bezoeken
Kan een echtgenote een khula eisen? Wat als de echtgenoot weigert?

Al-Jawaab:
 
Het is verboden om zonder geldige reden een scheiding te eisen van de echtgenoot. De Boodschapper van Allah (Vrede Zij Met Hem) heeft gezegd:

“Welk vrouw die zonder reden haar echtgenoot om een scheiding vraagt, dan is de geur van Jannah verboden voor haar.” 

In een andere Hadith, beschouwde de Boodschapper van Allah (Vrede Zij Met Hem) de vrouw die khula’ van haar echtgenoot wenst een hypocriet. Dit is zonder twijfel met betrekking tot wanneer khula’ wordt gewenst zonder geldige reden. Wanneer er geldig reden is voor het wensen van khula’, dan is dit toegestaan. Allah Subhanahu Wa Ta’ Ala heeft in de Koran gezegd:

الطَّلَاقُ مَرَّتَانِ ۖ فَإِمْسَاكٌ بِمَعْرُوفٍ أَوْ تَسْرِيحٌ بِإِحْسَانٍ ۗ وَلَا يَحِلُّ لَكُمْ أَن تَأْخُذُوا مِمَّا آتَيْتُمُوهُنَّ شَيْئًا إِلَّا أَن يَخَافَا أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ ۖ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا يُقِيمَا حُدُودَ اللَّهِ فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا فِيمَا افْتَدَتْ بِهِ ۗ تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا ۚ وَمَن يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ – 2:229

De scheiding is twee malen, behoudt haar dan op gepaste wijze of laat haar met vriendelijkheid gaan. En het staat u niet vrij hetgeen gij de vrouwen gegeven hebt, daarvan iets terug te nemen, tenzij beiden vrezen de bepalingen van Allah niet te kunnen vervullen. Indien gij dan vreest, dat zij de bepalingen van Allah niet vervullen, dan is dat geen zonde voor hen om wat de vrouw opgeeft om zich daardoor vrij te kopen. Dit zijn de bepalingen van Allah, overtreedt die dus niet. En wie de bepalingen van Allah overschrijden, die zijn de overtreders.

In dit vers van Surah Al-Baqarah, heeft Allah Subhanahu Wa Ta’aala vrouwen toegestaan om een scheiding aan te vragen in ruil voor de bruidsschat die haar was gegeven ten tijde van de Nikah. Mits zij beide (echtgenoot en echtgenote) geloven elkaars rechten niet te kunnen volbrengen. Dit staat ook wel bekend als Khula’. Als dit het geval is terwijl de echtgenoot zijn rechten niet kan volbrengen, dan is het niet toegestaan voor hem om wat dan ook te eisen in ruil van de scheiding, niet eens de bruidsschat die hij had betaald ten tijde van de Nikah. Als het de vrouw betreft, die haar rechten niet kan volbrengen, dan mag de echtgenoot vragen om de bruidsschat en vrijstelling van het betalen van haar provisie gedurende haar Iddah. Het vragen van meer dan dit is ongewenst maar toegestaan in Shari’ah. 

Het is belangrijk om te noteren dat hier Khula’ alleen voorkomt met de toezegging van de echtgenoot, omdat het in werkelijkheid geen scheiding betreft. Het betreft een onherroepelijke scheiding dat bekend is als Talaaq Baa’in. In Fataawa Ridwiyya is vermeld:

Volgens de wet, is Khula’ wanneer de echtgenoot met zijn toezegging de vrouw bevrijdt van de Nikah in ruil voor de bruidsschat en andere rijkdom. De vrouw kan dit niet alleen doen.”

Het is samengevat in Hidayah met de volgende woorden:

Als de echgenoot en echtgenote ruzie blijven maken en zij vrezen dat zij niet binnen de opgelegde grenzen van Allah kunnen blijven, dan is er geen kwaad in als zij haarzelf bevrijdt in ruil voor rijkdom (khula’). Wanneer zij Khula’ verrichten zal er een Talaaq Baa’in plaatsvinden, en de overeengekomen rijkdom is vereist van de vrouw”.

De vereiste voor Khula’ is dat de vrouw het aanbod accepteert, en dit vindt alleen plaats bij specifieke verwoording en het vermelden van het bedrag voor de ruil. Als de echtgenoot zegt “Ik heb Khula’ met jou verricht”, zonder het noemen van een hoeveelheid aan rijkdom voor ruil, dan is dit Talaaq en niet Khula’ waarbij het zou afhangen van haar (de echtgenote) om het te accepteren of weigeren. Als de echtgenoot zou zeggen “Ik heb Khula’ met jou verricht in ruil voor de bruidsschat die ik heb betaald ten tijde van de Nikah”, dan zou het legitimeren van de Khula’ afhangen van het akkoord gaan van de echtgenote. Als zij “Ik accepteer dit” zou hebben gezegd, dan zou de Khula’ hebben plaatsgevonden en een Talaaq Baa’in zou zjin uitgegeven. Zij zal in Iddah gaan en na de Iddah zal zij vrij zijn om te trouwen met een andere, en is het genoemde bedrag noodzakelijkerwijs verschuldigd. Als zij besluiten om weer samen te komen, dan mogen zij dit doen met behulp van een nieuwe Nikah. Dit is toegestaan zowel tijdens of na de Iddah.

Khula’ beëindigt alle rechten die zij elkaar verschuldigd waren door de [beëindigde] Nikah tussen de twee. Echter, de echtgenoot blijft verantwoordelijk voor het verschaffen van haar provisie gedurende de Iddah. Tenzij hij zichzelf heeft bevrijd van deze verantwoordelijkheid door dit expliciet te noemen in de woorden gebruikt bij de Khula’ die zij heeft geaccepteerd. 

Van de genoemde redenen in de vragen is ‘woede’ een vrij normaal eigenschap van de mens, maar de vermelding van het onveilig voelen impliceert dat hij haar fysiek  mishandelt. Als dit het geval is waarbij zij vreest voor haar leven, of dat zij vreest dat haar lichaam schade wordt aangebracht, dan is het haar recht om andere mensen te betrekken in de relatie en een scheiding aan te vragen. Als deze woede ongegrond is en te wijten aan zijn eigen frustraties en stress, dan is zo een man van de slechtste onder de mensen, en Allah en de Boodschapper van Allah (Vrede zij met hem) zijn ontevreden met zo een persoon. Zij moet nu handelen en haarzelf niet belasten met mishandeling. Allah Subhanahu Wa Ta’aala heeft gezegd:

لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا ۚ – 2:286

Niet belast Allah een ziel dan naar de ruimte van haar vermogen

Met betrekking tot een eigen huis, is dit een van de rechten van de vrouw die een man draagt wanneer hij Nikah verricht met haar. Het is vermeld in algemene boeken van de Islamitische wetgeving zoals Radd Al-Muhtar en Alamgiri dat een van de voornaamste gedeelten dat valt onder de provisie voor de echtgenote is het geven van een leeg huis. Hiermee wordt bedoeld dat de familie van de echtgenoot niet wonen in dat huis. Zij heeft het recht om een apart huis te eisen, waarmee het volgende wordt bedoeld:

  • Het hebben van haar eigen kamer met een deur dat kan worden afgesloten
  • Haar eigen toilet en badkamer
  • Haar eigen keuken

Het is noodzakelijk dat de echtgenoot dit verschaft als zijn schoonfamilie haar lastig valt. Als haar schoonfamilie haar niet lastig valt en zij akkoord gaat om samen met hen te leven, dan is hij vrijgesteld van deze verantwoordelijkheid. De vraag gezien, is dat duidelijk niet het geval. Daarom, als hetgeen vermeld is in de vraag feitelijk is, dan heeft zij het recht om een scheiding te eisen en heeft hij het recht niet om hier in ruil iets voor te vragen.   

Met betrekking tot het bezoeken van haar ouders, heeft zij het recht om haar ouders eenmaal per week te bezoeken en heeft haar echtgenoot niet het recht om haar hiervan te weerhouden. Hij mag haar weerhouden om daar te verblijven, maar niet van het bezoeken. Ook hebben haar ouders het recht om haar eenmaal per week te bezoeken, wat de echtgenoot weer niet mag belemmeren. Als de ouders of elk andere Mahaarim haar slechts wilt zien, heeft de echtgenoot niet het recht om hen hiervan te weerhouden. Dit is vermeld in Bahare Shariat. Als de echtgenoot dit recht van haar schendt, is ook dit een legitieme reden voor haar om een scheiding aan te vragen en Allah is de Alwetende.

Mufti Zahid Hussain al-Qadri
The Sunni Way
08-01-2019
Vertaald door Mohammed Shafie Abdoel