Sociale rechten

Heeft de vader of de moeder het meeste recht over de kinderen?

Vraag: Heeft de vader het meeste recht of de moeder over de kinderen?
 
Antwoord: De ouders recht over de kinderen is opmerkelijk groots en het recht van de moeder is daarvan allergrootst, Allah verklaart: “Wij hebben de mens opgelegd wél te handelen jegens zijn ouders. Zijn moeder heeft hem gedragen in zwarigheid en hem gebaard in zwarigheid en zijn dragen en spenen is dertig maanden.” [46:15]
 
In dit nobele vers heeft de Verhevene Heer na het benadrukken van de rechten van de ouders eveneens afzonderlijk de moeder ingewijd, en daarbij haar verdraging van de stress en moeilijkheid die tijdens de zwangerschap, geboorte en haar twee jaar lange opvoeding met de geur van haar bloed die aanbod zijn gekomen, waardoor haar recht immens verheven is geworden en meegenomen in het bevel. Ook staat in een ander vers: “En Wij hebben de mens zorg voor zijn ouders opgedragen. Zijn moeder heeft hem gedragen in zwakheid op zwakheid na twee jaren is hij gespeend. Breng dan Mij en uw ouders dank. Tot Mij is de gang.” [31:14]
 
Hier is het recht van de ouders door niemand overtroffen, want Hij heeft het met Zijn eigen Verhevene Recht opgesomd, verklarend: “Breng dan Mij en uw ouders dank.” Allah is allergrootst! Allah is allergrootst! En Allah is genoeg voor ons en een uitstekende bewaker! En er is geen macht noch kracht behalve bij Allah, de Allerhoogste, de Grootste! Zowel deze twee verzen als soortgelijke ahadith bewijzen dat het recht van de moeder veel immenser is dan dat van de vader. Umm al-Mu’minin al-Siddiqa (Allah hebbe haar welgevalle!) zei: “Ik vroeg de Profeet (Allah schenke hem zegen en vrede!) wie het meeste recht heeft over de vrouw. Hij zei de man. Ik vroeg wie het meeste recht heeft over de man. Hij zei de moeder.” [Al-Bazzar met een goede overleveraarsketen en al-Hakim hebben het overgeleverd]
 
Abu Hurayra (Allah hebbe hem welgevallen!) zei: Eén persoon kwam naar de Profeet (Allah schenke hem zegen en vrede!) met de vraag: “O Boodschapper van Allah! Wie heeft het meeste recht, zodat ik welgemanierd voor hem kan zijn?” Hij zei: “Je moeder.” Hij vroeg: “En daarna?” Hij zei: “Je vader.” [Imam al-Bukhari 5971 en Muslim 2548 hebben het overgeleverd in hun eigen Sahih-verzameling]
 
In een derde hadith verklaart de Boodschapper van Allah (Allah schenke hem zegen en vrede!): “Ik beveel eenieder in het recht van je moeder, ik beveel in het recht van je moeder, ik beveel in het recht van je moeder, ik beveel in het recht van je vader.” [Imam Ahmad, Ibn Majah 3657, al-Hakim en al-Bayhaqi in de Sunan overleveren het van Ibn Sulama]
 
Echter, de meest bevattelijke betekenis omtrent dienstbaarheid is het geven van superioriteit aan de moeder boven de vader. Je hebt bijvoorbeeld 100 munteenheden en er is geen specifiek preventief detail voor de moeder, geef dan de vader 25 en de moeder 75. Of beide ouders vragen gelijktijdig om water, laat dan de moeder eerst drinken dan de vader. Of beiden kwamen terug van een reis, masseer eerst de voeten van de moeder dan de vader. Aldus deduceer de voorkeur, niet dit dat als zij allebei in een geschil zijn, dat het geven aan de moeder is, Allah verhoede, om opzettelijk de vader te kwetsen of dusdanig onbeschoft te zijn of dusdanig ongemanierd antwoord geven zonder hem aan te kijken. Dit alles is verboden [Haram] en is ongehoorzaamheid jegens Allah, noch is het gehoorzaamheid aan de moeder en de vader. Dus het geven op zulke manieren is op geen enkele manier toelaatbaar. Beide zijn men haar paradijs en hellevuur, wie hij ook kwetst, hij is bevoorrecht voor het hellevuur, en wij zoeken daarvan toevlucht bij Allah! Ongehoorzaamheid jegens de Schepper is niet gehoorzaamheid aan wie dan ook. Als de moeder bijvoorbeeld de vader dusdanig stress wil toebrengen en hij stemt niet toe en de moeder wordt boos, laat haar dan zo zijn en geef je nooit daar aan toe. Hetzelfde geldt voor de vader aan de moeder. Hun boosheid komt niet in aanmerking omdat het puur onderdrukking is en daarbij ongehoorzaamheid jegens Allah wenst. Integendeel, onze nobele geleerden hebben het zo verdeeld dat de moeder in dienstbaarheid superieur is, waarvoor ik enkele voorbeelden heb gegeven, en eerbiedigheid voor de vader is immens omdat hij de opzichter van de moeder is.
 
In Alamgiri staat: Als het voor de persoon moeilijk wordt om de voorkeur van de een boven de ander in hun rechten te geven, bijvoorbeeld, het geven van de voorkeur boven de ander kan de ander kwetsen, geef dan de voorkeur van respect in het recht van de vader en dienstbaarheid in het recht van de moeder. Imam Hamami zei: Onze Imam zei in opzichte van respect heeft de vader superioriteit en in dienstbaarheid heeft de moeder superioriteit. Zodra ze allebei je huis binnenkomen, dan sta op voor je vader uit respect. En als beide om water vragen en een van hen heeft zijn hand niet uitgestrekt om het aan te nemen, geef dan eerst de moeder. Dit is eveneens in al-Quniyyah. En Allah weet het beter en zijn kennis is uitstekend en de sterkste.


al-Imam Ahmad Rida al-Baraylwi

Risala: al-Huquq li Tarhi al-Uquq 1307 ≈ 1890

12-Shaban-1311 || ≈  18-Feb-1894 

Al-‘Ataya al-Nabawiyya fi’l-Fatawa al-Ridawiyyah 24:387#160